DNA-update: Panzer-mysterie?

Ik heb een paar spannende weken achter de rug!

Nadat ik begin dit jaar mijn DNA-test had laten doen, heb ik met enige regelmaat ingelogd op de verschillende DNA-websites waar ik ingeschreven sta. Dat leverde over het algemeen bijzonder weinig op. Er kwamen wel iedere keer nieuwe matches bij. Een enkele keer hadden die matches of hun voorouders een bekende familienaam, maar nooit de namen die ik zocht om het Panzer-mysterie op te lossen. Tot enkele weken geleden ineens een Panzer opdook tussen mijn matches!

Dat was natuurlijk veelbelovend, dus ik keek direct wat er nog meer over hem te vinden was. Hij bleek een stamboom te hebben waarin mij vooral de naam “Herman Panzer” opviel, een Amerikaanse voorouder van mijn match. Een oudere broer van mijn veronderstelde betovergrootvader Johannes Fritz Panzer heette Hermann. Zou het kunnen dat dit dezelfde persoon betrof?

Hermann en Herman

Van “mijn” Europese Hermann wist ik dat hij geboren was in Duitsland in 1869, geëmigreerd naar België, daar in 1892 getrouwd met Maria Antonetta Petronella de Gruijter, met wie hij in 1895 een zoon kreeg (Hermanus Alfons Ludovicus Panzer). De Amerikaanse Herman was getrouwd met een Agnes Martha Donath. Dat moest dan allereerst betekenen dat Maria Antonetta Petronella was overleden voor Hermans huwelijk met Agnes Martha. Dat bleek ook het geval: zij overleed in Brussel op 5 januari 1900. Volgens het vreemdelingendossier van Hermann in België werd zijn zoon vervolgens opgevangen door zijn oma (dit moet Hermanns moeder Christine Marx geweest zijn). Het is niet duidelijk waarom of hoe lang Christine voor haar kleinzoon zorgde, maar mogelijk vertrok Hermann rond deze tijd naar Amerika. Concrete gegevens over deze verhuizing heb ik nog niet gevonden, maar er is wel veel indirect bewijs.

Het Vreemdelingendossier van Hermann, met zijn Belgische vrouw en zoon (Collectie: Felixarchief)

Die indirecte bewijzen

  • De Belgische vrouw van Hermann overleed in 1900. Pas daarna duikt Herman op in de Amerikaanse bronnen. In die Amerikaanse bronnen heb ik de naam van die Belgische vrouw (nog) niet teruggevonden, maar wel wordt het huwelijk van de Amerikaanse Herman met Agnes Martha Donath omschreven als zijn 2e huwelijk.
  • Bij dit 2e huwelijk van Herman in 1906 worden zijn ouders genoemd als “Frèdrich W Panzer” en “Christine Marst”. Niet exact hetzelfde als Carl Friedrich Wilhelm Panzer en Christine Marx, maar toch wel zo gelijkend dat het bijna geen toeval kan zijn. We moeten uiteraard ook in het achterhoofd houden dat er een taalbarrière was, waardoor dingen soms net iets anders genoteerd kunnen zijn. Bovendien heb ik alleen een transcriptie gezien voor dit huwelijk, dus het kan ook nog verkeerd zijn overgenomen van de oorspronkelijke akte.
  • De leeftijd die voor Herman in Amerika op diverse plaatsen wordt genoemd, stemt overeen met de geboortedatum van Hermann in 1869.
  • De Amerikaanse Herman overleed in 1919. De Belgische zoon van de Europese Hermann (Hermanus Alfons Ludovicus) overleed in 1921, waarbij gemeld wordt dat zijn beide ouders al zijn overleden. In Europa heb ik tot dusverre echter geen overlijden gevonden voor Hermann.
  • Hermans geboorteplaats wordt in Amerika op enkele plaatsen genoemd als België. We weten dat Hermann in Duitsland geboren is, maar hierover kan verwarring zijn ontstaan, omdat Hermann het laatst in België woonde.
  • De man waarmee ik een DNA-match heb, vertelde dat zijn voorouders uit België waren gekomen.
Het gezin van Herman Panzer in New York in de US census van 1910 (Collectie: FamilySearch)

Conclusie

Om er zeker van te zijn dat Herman en Hermann dezelfde persoon zijn, zou ik het liefst nog Amerikaanse documenten terugvinden, waarin bijvoorbeeld zijn Belgische vrouw bij naam genoemd wordt, waarin zijn ouders genoemd worden of waarin zijn geboorteplaats (Bochum) voorkomt. Zo lang ik deze gegevens niet heb, blijft het een heel sterk vermoeden, ondersteund door het feit dat Hermans nakomeling een DNA-match is met mij, dus ergens moet een familieband zitten.

Ik durf de conclusie nog niet met 100% zekerheid te trekken, maar het is een aannemelijk verhaal: Als het bovenstaande allemaal klopt, dan lijkt het er sterk op dat Johannes Fritz Panzer (de jongste broer van Hermann) inderdaad de biologische vader was van mijn overgrootmoeder Joanna Josephina Panzer!

<- Meer blogs <-